به گزارش اصفهان زیبا؛ روز شنبه روزنامه «هفت صبح» در یکی از مطالب صفحات داخلی خود به بهانه انتشار پوستر منسوب به باشگاه سپاهان برای بازی مقابل گل گهر سیرجان، سهم اصفهان در فوتبال، اقتصاد و سیاست را موردبررسی قرار داد.
این مطلب با تیتر «سیاست‌ورزی به سبک اصفهان» به‌عنوان تیتر یک صفحه اول این روزنامه منتشر شد. لحن منفی این گزارش و همچنین مقایسه‌ای که میان تأثیر اصفهان و شهرهای مختلف ایران ازجمله قم و یزد در مسئله آب زاینده‌رود انجام داده بود، باعث واکنش‌های منفی در میان مسئولان و مردم اصفهان شد.
در گفت‌وگو با آرش خوشخو، تلاش کردیم دلایل انتشار این گزارش را از او جویا شویم. آقای خوشخو که بیش از فعالیت در عرصه روزنامه‌نگاری به‌عنوان منتقد سینما شناخته می‌شود، پس از ویرایش نسخه اصلی مصاحبه، ضمن کنایه به رسانه‌های محلی اصفهان، این نکته را به پایان مصاحبه اضافه کرد که این ماجرا می‌تواند تلنگری به رسانه‌های کشوری برای پرداختن به مسائل اصفهان باشد.
روز شنبه مطلبی در روزنامه هفت‌صبح منتشر شد با عنوان «سیاست ورزی به سبک اصفهان». در این مطلب از پوستری صحبت می‌کنید که اولا مربوط به اصفهان نیست، بلکه منتسب به یک باشگاه ورزشی اصفهانی است و ثانیا باشگاه مذکور انتساب این پوستر به خود را تکذیب کرده است. شما این اتفاق اشتباه را به‌کل شهر اصفهان مرتبط کرده‌اید. مطلب، لحن تندی دارد و به نظر می‌رسد در شرایطی که اصفهان درگیر معضلات زیست‌محیطی است می‌خواهد تصویر متفاوتی از اصفهان ارائه کند.
به نظر من مطلب و تیتر لحن تندی ندارد و اتفاقا لحن تحسین‌آمیزی دارد.
بنده روزنامه‌نگار هستم. شما هم سال‌هاست که روزنامه‌نگار هستید و هردو می‌دانیم که نحوه طرح یک مسئله در روزنامه مهم است و می‌تواند جهت‌گیری داشته باشد. شما در تیتر یک خود می‌گویید «سیاست‌ورزی به سبک اصفهان» و بعد گزارش را با یک مطلب نادرست به اصفهان مرتبط می‌کنید و در ادامه درباره این صحبت می‌کنید که اصفهانی‌ها حجم مهمی از اقتصاد را در اختیار دارند. درواقع شما در حال تقویت یک استعاره غلط هستید که ما به آن استعاره «شهر برخوردار» می‌گوییم.
این تعریف از اصفهان است و نشان می‌دهد که اصفهان شهر مهمی در اقتصاد کشور است. میزان علاقه شخص من به اصفهان به‌قدری است که بارها و بارها درباره مردمش، تاریخش و مشکلاتش شخصا چه در هفت‌صبح و چه در جاهای دیگری که کار کرده‌ام مثل «چلچراغ» نوشته‌ام.
من این مطلب را دوبار خوانده‌ام. آن مطلب راجع به میزان تأثیر شهر اصفهان در فضای اقتصاد و فوتبال و سیاست کشور و اینکه یک شهر مهم در کشور است، بوده؛ شهری است که نقش بسیار مهمی در فضای سیاسی و اقتصادی کشور دارد و ما درباره اینکه مطالبات این شهر کم یا زیاد است اصلا در این گزارش صحبتی نکرده‌ایم.
ما قبلا بارها درمورد مسئله زاینده‌رود، مسئله فولاد، تیم فوتبال و… حرف زدیم. خیلی وقت‌ها مشکلاتشان را مطرح کردیم. خیلی وقت‌ها همدردی کردیم. ما بارها تصویر شهر زیبای شما را به بهانه‌های مختلف کار کردیم.
درباره دلبستگی‌های مردم شهر و همه مظاهر طبیعی‌شان صحبت کردیم. همه این‌ها را کار کردیم و من این مطلب را که خواندم، نمی‌دانم چه تعبیرهایی از آن کرده‌اید؛ ولی این مطلب درباره میزان مهم‌بودن این شهر در فضای کشور بوده است و نه طعنه‌ای در آن بوده و نه متلکی.
ما فقط تحلیل کردیم که چقدر از فهم اقتصاد کشور و سیاست کشور سهم اصفهان است و حقشان هم هست. طبیعی است که حقشان است. اصلا چیزی نبوده که ما بخواهیم کنایه‌ای بزنیم، طعنه‌ای بزنیم یا بی‌حرمتی به این شهر کنیم. در مطلب چنین چیزهایی وجود ندارد. اصفهان هویت ایران است.
من بخشی از این گزارش را می‌خوانم: «به‌طور مشخص آن‌ها (مردم اصفهان) نسبت به دو استان قم و یزد به‌عنوان همسایگان خود و با محوریت مسئله آب حرف دارند و معتقدند بخشی از آب زاینده‌رود، مهم‌ترین رودخانه استان آن‌ها برای آب شرب به این دو استان برده شده است. به نظر می‌رسد قم، یزد و سمنان جزو استان‌هایی هستند که با وجود شخصیت‌های برجسته و تأثیرگذار قابل‌توجه در تاریخ بعد از انقلاب نتوانستند آورده زیادی به دست بیاورند.» شما در اینجا بحث «آورده» را مطرح می‌کنید و چیزی که من از این گزارش متوجه می‌شوم، این است که اصفهان توانسته آورده‌هایی از کشور دریافت کند و بقیه استان‌ها نتوانستند این آورده را داشته باشند.
مگر شما این آورده‌ها را غیرمجاز به دست آورده‌اید؟
این حرف را باید با درنظرگیری یک زمینه (Context) ببینید. درواقع این حرف در شرایطی در روزنامه شما مطرح می‌شود که استان اصفهان دچار مسائل مهمی مثل فرونشست است و استعاره «شهر برخوردار» باعث شده مسائل و مشکلات مهم اصفهان با این تصور که «اصفهان شهر برخوردار است» دیده نشود. برخی از رسانه‌های کشوری به‌رغم پیگیری‌های ما حتی حاضر نیستند درباره مشکلات اصفهان گزارشی بنویسند. در چنین زمینه و شرایطی، این حرف بد است.
درباره فرونشست اصفهان بارها در این روزنامه نوشته شده است.
فرونشست اصفهان تیتر یک شما هم بوده است؟! سؤال من این است که چرا این مطلب تیتر یک شده است؟! آن هم مطلب نسبتا کوتاهی که از لحاظ ارزش‌های خبری، در قد و قواره تیتر یک نیست. چیزی که در ذهن منِ روزنامه‌نگار می‌آید این است که نکند این مطلب یک رپرتاژ بوده! مخصوصا در این روزها که دوباره تلاش‌هایی برای قانونی‌شدن برداشت‌های غیرقانونی از زاینده‌رود در حال انجام است.
تیتر یک ما در روز شنبه چه بوده است؟ روز پنجشنبه چه بوده است؟ تیترهای یک روزنامه هفت صبح لزوما مربوط به اتفاقات روز نیست. یک گزارش را انتخاب می‌کنیم و طبق اتفاقاتی که در اطراف وجود دارد، یک تیتر یک کار می‌کنیم. همین امروز، تیتر دو ما درباره پزشکان کاناداست.
تیتر یک شما همین امروز درباره برگزاری نمایشگاه‌های خودرو در سراسر کشور است. گزارشی دارد که قد و قواره‌اش در حد تیتر یک است. ولی مطلبی که شما درباره اصفهان نوشتید در قد و قواره تیتر یک نیست!
همین گزارشی که ما کار کردیم را همشهری و کیهان تیتر یک نمی‌کنند؛ حتی صفحه اول نمی‌آورند. ما بر طبق مطالبی که داریم تیتر یک را کار می‌کنیم. جذاب‌ترین مطالبمان را تبدیل به تیتر یک می‌کنیم.
در همان روز که شما مطلب مربوط به اصفهان را به‌عنوان تیتر یک کار کرده‌اید، مطلبی دارید با عنوان «گیگی شیش تومان!» که تحلیلی بر تعرفه‌های جدید اینترنت همراه است و اتفاقا گزارش خوبی است و سوژه‌ای است که هم جذاب و هم مخاطبتان با آن درگیر است. با این حال به‌عنوان تیتر یک کار نشده است.
آن را هم به‌عنوان تیتر دو آورده‌ایم. ما همین امروز راجع به یزد مطلب داریم. تیترش را هم در صفحه اول گذاشته‌ایم. حالا شما فکر می‌کنید ما پولی از مردم یزد گرفته‌ایم؟ یا مثلا با نماینده یزد لابی کرده‌ایم؟ این‌طوری نیست. ساختاری که در ذهن شما درباره هفت‌صبح وجود دارد، در واقعیت چنین نیست. ما انتخاب می‌کنیم که چه مطلبی در تیتر یک قرار گیرد. مثلا تیتر مربوط به اینترنت، کوتاه بود و نمی‌توانست تیتر یک شود. می‌خواستیم با اسم «متری شیش‌ونیم» فیلم سعید روستایی شوخی بکنیم و این اجازه نمی‌داد که اندازه تیتر مثلا پنج یا شش کلمه باشد که در آن لی‌اوت جا بگیرد. پس رفت تیتر دو.
ما می‌دانیم که تیتر یک چه اهمیتی در روزنامه دارد. اجازه بدهید اینکه این مطلب به‌عنوان تیتر یک در صفحه اول روزنامه هفت صبح قرار گرفته، برای بنده همچنان شبهه برانگیز باشد.
نه؛ شبهه‌برانگیز نباشد! این فضا که می‌خواهید همه‌چیز شبهه‌برانگیز باشد بد است. شما باید باهوش باشید. باید ببینید روزنامه چیست و سریع بر پایه حدس و گمان نتیجه نگیرید. این قضاوت عجولانه و اشتباه است.
ما روزنامه‌نگاریم. شما باید بگویید هفت‌صبح کارکردش این است و تیترهایش را این‌طوری انتخاب می‌کند. در عرض 30 روز گذشته این‌طور بوده و این را هم باید در امتداد همان روند ببینید.
نمی‌خواهم بگویم حتما تیترمان عالی بوده یا بد بوده؛ اما اگر می‌خواهید نتیجه‌گیری کنید، باید تیزهوشی بالاتر از حد نرمال اطراف خود را داشته باشیم. اینکه خیلی راحت است که بگویید حتما پشت این مطلب یک پولی هست. با این نگاه درباره همه مطالب می‌توانید این صحبت را داشته باشید. این‌طور نمی‌شود روزنامه را تحلیل کرد.
شما می‌گویید این مطلب رپرتاژ نبوده است؟
معلوم است که رپرتاژ نبوده. این مطلب، بهانه‌ای بود برای پرداختن به سهم اصفهان در اقتصاد و سیاست و ورزش کشور و هیچ‌گونه نقطه منفی در آن نبوده و اصفهان همان‌قدر که شیراز و مشهد و یزد مهم‌اند، برای ما مهم بوده است.
اصلا چنین قصدی نداشته‌ایم که ضد اصفهان یا به سود اصفهان بنویسیم. تهران هم همان‌قدر برای ما مهم است که اصفهان مهم است؛ فرقی برای ما نمی‌کند. این گزارش درباره یک سوژه جذاب بوده در یکی از شهرهای مهم کشور و ما بین تیترهایی که می‌خواستیم انتخاب کنیم این تیتر، جذاب‌تر بود و به همین دلیل به‌عنوان تیتر یک انتخابش کردیم.
این‌جور حرف‌ها که این را کسی آمده لابی کرده وحرف نماینده‌ها و… است؛ ولی ما که در روزنامه هستیم، می‌دانیم که این‌طورها نیست. و بالاخره اینکه شاید این اتفاق تلنگری بود برای ما به‌عنوان رسانه که درباره مشکلات شهر اصفهان و مردمش به شکل جدی‌تری مطلب داشته باشیم. به نظر می‌رسد رسانه‌های محلی و بومی اصفهان در نشان‌دادن اهمیت این مشکلات و پیچیدگی آن‌ها به بقیه کشور کم‌کار بوده‌اند. از همین امروز مسائل اصفهان را به شکل ویژه‌تری موردتوجه قرار خواهیم داد.
