بااین‌حال، اینستاگرام برخلاف تلگرام رقیب دیگر خود، همچنان فیلتر نشده و به شبکه‌ای محبوب در میان ایرانی‌ها بدل شده است؛ به‌طوری‌که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در آخرین آمارگیری خود در پایان ۹۷، تعداد کاربران اینترنت در ایران را ۷۴ میلیون و ۵۱۸ هزار نفر اعلام کرده است. وب‌سایت استاتیستا نیز در گزارشی تعداد کاربران ایرانی اینستاگرام را حدود ۲۴ میلیون نفر اعلام کرده است. به‌عبارت‌دیگر، حدود ۳۲ درصد از کاربران اینترنت در ایران، در اینستاگرام نیز فعال هستند. این تعداد کاربر، به معنای استفاده ۳۰ درصد از جمعیت ایران از اینستاگرام است. این تعداد کاربر، ایران را در استفاده از اینستاگرام، بعد از کشورهای آمریکا، برزیل، هند، اندونزی، روسیه، ترکیه و ژاپن در رده هشتم جهان قرار می‌دهد. حالا، اما اخیرا فیلترینگ اینستاگرام از سوی برخی از نمایندگان مـجلس که فضای این شبکه اجتماعی را مغایر با هنجار‌های جامعه می‌دانستند دوباره مطرح شد؛ مواضعی که به گفته محمدتقی نقدعلی، نماینده خمینی‌شهر، نمی‌تواند بیانگر آرای کلی مجلس باشد و اولویت بهارستان‌نشین‌ها در حال حاضر مسائل اقتصادی است و نه این موضوع.

حرف من در این‌باره یک کلام است؛ مدیریت آری، فیلتر خیر.

تعداد موافقان فیلترینگ اینستاگرام زیاد نیست. تنها یک نفر مبحث فیلترینگ را در مجلس مطرح کرده است. دغدغه اصلی مجلس در حال حاضر، توجه به مشکلات اقتصادی و معیشتی و حل آن‌هاست. وقتی قرار نیست چنین اتفاقی بیفتد، حرف‌زدن درباره آن بیهوده است و ما سیاست‌مداران نیز فرصت صحبت کردن درباره چنین موضوعاتی را نداریم.

صفر. این اتفاق هرگز نخواهد افتاد. سه سال پیش، خیلی‌ها با همین قاطعیت شما گفتند که تلگرام فیلتر نمی‌شود؛ اما شد! شما مطمئن باشید که اینستاگرام فیلتر نخواهد شد و باید به‌صورت عاقلانه به مدیریت آن پرداخت.

از طریق ارائه آموزش‌های لازم به افراد. توجه داشته باشید که خود اینستاگرام هم محدودیت‌ها و مرزهای مشخصی دارد؛ مثلا در پورنوگرافی نیز این محدودیت‌ها و مرزها مشخص شده‌اند و اینستاگرام با صفحاتی که چنین مرزهایش را می‌شکنند، برخورد می‌کند؛ بنابراین باز هم تکرار می‌کنم، محدودیت و مدیریت آری، فیلترینگ خیر.

قطعا و یقینا کنترل این فضا ازنظر فنی در کشور امکان‌پذیر است؛ برای مثال با اعمال برخی از محدودیت‌ها و پهنای باند. البته این محدودیت‌ها باید طوری باشد که فضای کسب‌وکار و همچنین فعالیت‌های فرهنگی و اطلاع‌رسانی آسیب نبیند. اگر شبکه ملی اطلاعات که در سال‌های گذشته قرار بوده فعال شود، راه‌اندازی شود، کشورمان در این حوزه بیمه خواهد شد. متأسفانه زیرساخت‌های این شبکه هنوز فراهم نشده و امید می‌رود این دولت یا دولت‌های دیگر آن را در دستور کار خود قرار دهند.

دستگاه‌های مختلفی دراین‌باره دخیل شده‌اند؛ مثل مجلس و وزارت فرهنگ و ارشاد و شورای عالی انقلاب و شورای عالی فضای مجازی که هر سیاستی در این رابطه اعمال کنند، لازم‌الاجراست. درواقع این دستگاه‌ها باید به اجماع‌نظر برسند.

بنابر نص صریح قانون، نمایندگان حق اظهارنظر درباره موضوعات مختلف را دارند. در این میان برخی از رسانه‌ها هستند که با خلقی نانجیبانه دراین‌باره رفتار می‌کنند و دیکتاتورمسلک هستند. توجه داشته باشید اگر یک نفر بحث فیلترینگ اینستاگرام را مطرح می‌کند، نباید آن را به عنوان دیدگاه کلی مجلس تلقی کرد. به‌هرحال تنها یک نماینده بحث فیلترینگ را مطرح نکرده و تعدادی از آن‌ها اخیرا دراین‌باره در صحن علنی صحبت کردند. رئیس مجلس نیز انتقادهایی به فضای این پلتفرم داشت. حالا یک نماینده نه و دو نماینده. تا زمانی که درباره موضوعی رأی‌گیری و به‌عنوان نظر مجلس اعلام نشود، نمی‌توان آن را به‌کل مجلس تعمیم داد.

به‌هرحال هرچقدر هم که درباره این موضوع به افراد آموزش داده شود، باز هم امکان بروز مشکل وجود دارد. در روایت‌ها آمده که زندگی مانند ظرفی است که دوسوم آن قابل‌برنامه‌ریزی و پیش‌بینی و مابقی آن تغافل است. ما وظیفه داریم فضا را مدیریت کنیم، نه اینکه به حذف آن بپردازیم و پلتفرمی را که برخی از افراد برای آن از فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و... استفاده می‌کنند از آن‌ها بگیریم. احتمال خطر وجود دارد؛ اما عقلا آن را به اراده و اختیار فرد معطوف می‌کنند.

فرض کنید فرزند نوپای شما می‌خواهد سمت سماوری برود که در یک گوشه خانه قرار دارد. رنگ این سماور برای کودک جذابیت زیادی دارد؛ اما شما با اعمال محدودیت‌هایی سعی می‌کنید او را از نزدیک شدن به سماور منصرف کنید؛ بنابراین هیچ‌کدام از عقلای جهان هم اعمال محدودیت بر اینستاگرام را نقض حقوق شهروندی نمی‌دانند. این استدلال در زمان فیلترینگ تلگرام هم مطرح شد؛ اما الان می‌بینیم که نه‌تنها این فضا مدیریت شد، بلکه انواع فیلترشکن نیز در اختیار افراد مختلف قرار گرفت. قیاستان مع‌الفارق است. در مثالی که اشاره کردم، شما فرزند را آزاد گذاشته‌اید و فقط محدودیتی برای آن وضع کرده‌اید. پس این با زمانی که به‌طورکلی کودک را از تمام آزادی‌ها بازدارید، متفاوت است.