تیم ملی ایران در دیدار برابرعراق با کمی ‌تغییرات نسبت به دیدارهای گذشته پا به میدان گذاشت. ترکیب تیم در بازی‌های اخیر تیم ملی به دلیل عدم حضور همزمان سردار آزمون و مهدی طارمی‌از ترکیب‌هایی با دو مهاجم به تک‌ مهاجم تغییر کرده است.
در این بازی اما کارشناسان و صاحب نظران بین سه ترکیب 4-2-3-1،4-1-4-1 و یا 4-3-3 اختلاف نظر داشتند. البته باید بیان کرد که این ترکیب با این اعداد فقط بر روی کاغذ بوده و آنچه مهم است عملکرد و شیوه جایگیری و حرکت بازیکنان در درون زمین است.
نخستین نکته قابل توجه حضور وحید امیری در میانه زمین و قرار گیری در جمع‌هافبک‌های تیم ملی بود. دراگان اسکوچیچ اغلب از او به عنوان فولبک چپ و یا فوروارد استفاده می‌کند که این امر باعث بهره بردن بیشتر از دوندگی او می‌شود.
در یک یا دو بازی اخیر که وحید امیری در خط‌هافبک تیم حضور داشته اما خلاقیت و توانایی‌های او به مراتب بیش از پیش نمایان شده است. حضور همزمان سامان قدوس نیز در کنار سعید عزت الهی و وحید امیری باعث شناور شدن تیم در زملن مالکیت توپ و افزایش خلاقیت آن شد. گرچه تیم ملی همچون اغلب دیدارهای گذشته جز در مواقع ارسال پاس عمقی به پشت دفاع در دیگر زمآن‌ها میل چندانی به بازی از کانال میانی زمین نداشته و با حرکات و کارهای ترکیبی از کناره‌های زمین سعی در خلق موقعیت دارد.

همانطور که در صحنه گل تیم ملی مشاهده می‌کنید ارسال پاس به پشت خا دفاعی باعث خلق موقعیت و در نهایت گل شد. چنین صحنه ای را در نیمه اول مسابقه در صحنه پاس علیرضا جهانبخش برای علی قلی زاده و نیز در دیدارهای گذشته نیز مشاهده کرده ایم. گل‌های ایران به امارت و در دیدار برگشت در برابر سوریه نمونه‌هایی از آن هستند. با توجه به کیفیت پایین مدافعان تیم‌های مقابل این شیوه یکی از کاربردی ترین راه‌ها برای گلزنی بوده که با هوش بالای بازیکنان ایرانی و آنالیز دقیق حریفان صورت گرفته است.
از دیگر نکات مهم در این دیدار پرس بسیار خوب تیم ملی ایران بود. سه مهاجم تیم ملی ایران فشار سنگینی بر روی دفاع‌های تیم حریف وارد نمی‌کردند، در این زمان فضایی را برای پاس به‌هافبک‌ها نیز باز گذاشته تا بتوانند مدافعین عراقی پاس را برای آن‌ها ارسال کنند.
این تله باعث می‌شد که بلافاصله پس از ارسال پاس برای آن‌ها امیری و قدوس بر روی آن‌ها فشار آورده و در بازیسازی عراق اختلال ایجاد کنند. در این حالت آنها یا مجبور به ارسال پاس رو به عقب بوده و یا توپ را از دست می‌دادند. سعید عزت الهی و مدافعان قدرتمند تیم ملی نیز اگر عراقی‌ها روی به ارسال پاس بلند برای شکستن پرس میکردند با ضربات سر دوئل‌ها را پیروز می‌شدند. به این ترتیب میانه زمین که بسیار برای عراقی‌ها اهمیت داشته و نقش مهمی‌ در تسلط آن‌ها در بازی دارد را تیم اسکوچیچ مسدود کرده بود.

حال نگاهی به خطوط تیم به صورت کلی و بررسی بازیکنان هر پست داشته باشیم تا بیشتر با ستارگان تیم ملی آشنا شویم.

عقاب‌های نگهبان

دروازه تیم ملی ایران در رقابت‌های انتخابی جام جهانی تا به اینجا دو سنگربان مطمئن و بزرگ را در درون خود مشاهده کرد. علیرضا بیرانوند و امیرعابدزاده دو عقاب تیم ملی در درون دروازه بودند. گرچه دو مرتبه برابر کره جنوبی و لبنان دروازه تیم ملی باز شد اما واکنش‌های حیرت انگیز این دو دروازبان از دلایل اصلی صعود تیم ملی به جام جهانی بود. یکی از نکات جالب این بود که پس از 22 سال از احمد رضاعابدزاده به جام جهانی، فرزند او هم به جام جهانی صعود کرد.

دژ دفاعی

محمد حسین کنعانی زادگان و شجاع خلیل زاده دو مدافع میانی ثابت تیم ملی بودند. مدافعانی که قدرت بسیار خوبی در نبردهای هوایی داشتند و نیز در دفع توپ‌ها بسیار خوب ظاهر شدند. در دفاع‌های کناری نیز مدافعان متعددی در این بازه زمانی در این پست قرار گرفتند.
وابسته به نحوه بازی تیم ایران و نیز حریف، کادر فنی تیم ملی با انعطاف پذیری در این پست بازیکنان مختلفی را قراردادند که البته برخی از آنان گاها برای آزمون و خطا نیز به کار برده شدند.
مدافعان کناری ایران به خصوص در سمت چپ که عموما وحید امیری و امید نور افکن بودند وظایف تهاجمی‌مهم را برعهده داشتند. این مسئله علاوه بر محدوده حرکتی بازیکنان، به مهاجمانی که در آن سمت نیز بودند وابسته بود. در اکثر مواقع علیرضا جهانبخش در آن سوی زمین حضور داشت که با نفوذ به داخل کانال کناری را باز کرده و فضا را برای حمله مدافع کناری سمت چپ آماده می‌کرد.

قلب تیم

خط‌‌ هافبک تیم ملی قلب آن محسوب می شود. در بعد تدافعی و تهاجمی‌این بخش از تیم ملی سهم بسیار مهمی‌را دارا بود. سعید عزت اللهی ‌‌هافبک دفاعی اصلی تیم ملی در این مسیر بود. توانایی او در پیروزی دوئل‌های دفاعی برای بازپسگیری توپ و نیز تخریب حملات تیم حریف بسیار تاثیر گذار بود. در کنار این بازیکن قدرتمند، عموما میلاد سرلک، سامان قدوس و یا حتی وحید امیری نیز حضور داشتند.
با توجه به سبک بازی تیم ملی در اکثر مواقع دو‌هافبک در کنار یکدیگر قرار داشتند؛ سعید عزت اللهی بخش ثابت آن به عنوان ویژگی تدافعی و دیگر بازیکنان به عنوان یک بازیکن منعطف که علاوه بر توانایی در دفاع، بتوانند بازیسازی خوبی را نیز داشته باشند. این ویژگی همانطور که گفته شد بر عهده بازیکنانی نظیر وحید امیری، سامان قدوس و یا میلاد سرلک بود که تعادل را در میانه زمین حفظ کنند.

خط آتش

خط آتش تیم ملی با دوازده گل تا پایان بازی با عراق عملکرد نسبتا خوبی را از خود ثبت کرده است. در اکثرمسابقات تیم ملی با سیستم پایه 4-4-2 بازی را شروع می‌کرد. به این طریق دو مهاجم اصلی یعنی سردار آزمون و مهدی طارمی‌در جلوی خط حمله عهده داراصلی وظیفه گلزنی بودند.
با این وجود اما شاهد استفاده از مهدی طارمی‌به عنوان مهاجم در پشت سر سردار آزمون و تغییر به سیستم 4-4-1-1 و یا 4-2-3-1 بودیم. در کنار این دو مهاجم علی قلی زاده و علیرضا جهانبخش دو فوروارد کناری تیم ملی بودند. توانایی آن‌ها به شوت زنی و انجام حرکات تکنیکی مختلف و بنا بر دستورات کادر فنی باعث می‌شد‌ آن‌ها به داخل نفوذ کرده و فضا را برای فولبک‌ها برای نفوذ آماده کنند.
تیم ملی با اینکه در اکثر مسابقات با یک یا دو گل پیروز شد اما شاهد ایجاد موقعیت‌های زیاد و خطرناک در هر مسابقه به خصوص در دیدار برگشت مقابل عراق که منجر به صعود شد بودیم و این نشان از سطح فنی بسیار بالای آن‌ها و نبوغ همه بازیکنان داشت.
تیم ملی با همدلی مردم ایران و اتحادشان و نیز غیرتمندی و عملکرد فوق العاده ستارگانش در درون زمین بلیط صعود به جام جهانی 2022 قطر را بسیار زود و البته ماندگار بدست آورد. بازیکنانی که هرکدام به نوعی در این صعود موثر بودند و نقش ماندگارشان را در این واقعه تاریخی برجای گذاشتند. حال باید منتظر هنرنمایی این دلاوران در جام جهانی باشیم تا بار دیگر قدرت ایران را به همگان نشان دهیم.