در این میان، اما رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های بومی و محلی چه نقشی در این باره دارند؟ اخبار و آگاهی رسانی در رابطه با معضل آلودگی هوا که مسئله‌ای فراگیر است و همه افراد ساکن در اصفهان را به ستوه آورده، چطور و چگونه باید در رسانه‌ها انعکاس یابند؟ چرا رسانه‌ها تاکنون نتوانسته‌اند نقش اساسی و تأثیرگذاری در کاهش آلودگی هوا و ایجاد حساسیت‌های اجتماعی ایفا کنند. این‌ها سوال‌هایی است که علیرضا مرادی، مدرس دانشگاه و دانش‌آموخته برنامه‌ریزی فرهنگ در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» به آن پاسخ می‌دهد. از نظر او، رسانه‌ها باید این فرهنگ را در بین مردم جا بیندازند که استفاده از هوای سالم یکی از حقوق شهروندی آن‌هاست و برای به دست آوردن آن باید تلاش کنند.
از ابتدای آغاز فصل سرد تاکنون، اصفهان روزهای ناسالم بسیاری را پشت سرگذاشته است؛ به گونه‌ای که این موضوع بارها و بارها باعث تعطیلی مدارس شده و خیلی از همشهری‌ها را نیز خانه‌نشین کرده است؛ درحالی‌که مرور و مشاهده رسانه‌های بومی نشان می‌دهد که برخی از این رسانه‌ها به این مسئله ورود نکرده‌اند و نسبت به آن بی‌اهمیت بوده‌اند. به نظر شما چرا رسانه‌ها نتوانسته‌اند نقش مؤثری در کاهش آلودگی هوا و همچنین ایجاد حساسیت‌های اجتماعی داشته باشند؟
یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث شده تا رسانه‌های جریان رسمی نتوانند در رابطه با کاهش آلودگی هوا و تبدیل آن به موضوعی اجتماعی موفق عمل کنند، این است که بسیاری از آن‌ها درحال حاضر، ضریب نفوذ خود را از دست داده‌اند؛ به ویژه رسانه‌های مکتوب. به همین دلیل نیز خیلی از افراد اطلاعات مورد نیاز خود را از شبکه‌های اجتماعی و منابع غیررسمی به دست می‌آورند. فراگیرشدن فضای مجازی و دسترسی آسان افراد به این فضا نیز یکی دیگر از دلایلی است که باعث شده مردم به رسانه‌ها کمتر گرایش داشته باشند.
رسانه‌ها چگونه می‌توانند مسئولان و دستگاه‌هایی را که نسبت به این مسئله غفلت کرده‌اند و وظایف خود را به خوبی انجام نمی‌دهند به چالش بکشند و به مطالبه‌گری بپردازند؟
رسانه‌ها باید به گونه‌ای به انعکاس اخبار آلودگی هوا بپردازند که اطلاع‌رسانی و مطالبه‌گری آن‌ها تأثیر به‌سزایی بر جای گذارد. از آنجا که تمایل مردم اکنون به رسانه‌های رسمی کاهش یافته و همانطور که اشاره کردم علاقه آن‌ها به فضای مجازی افزایش یافته است، رسانه‌ها نیز باید با راه‌اندازی کانال‌های تلگرامی و صفحات مجازی در سایر شبکه‌های اجتماعی فعالیت خود را به‌روز کنند؛ به‌ویژه روزنامه‌ها و نشریه‌های چاپی. درواقع رسانه‌های برای جذب مخاطب بیشتر و همچنین افزایش جذابیت خود نباید صرفا به روش‌های سنتی گذشته اکتفا کنند؛ چراکه این موضوع باعث می‌شود بسیاری از مردم روزنامه‌ها و دیگر رسانه‌های مکتوب را از سبد فرهنگی خود حذف کنند. از سوی دیگر نکته دیگری که از اهمیت بسیاری برخوردار است و رسانه‌ها باید آن را مورد نظر قرار دهند، این است که اکنون مردم بیشتر به خواندن خبرها و متون کوتاه و مک‌دونالدی گرایش دارند و نه خبرها و مقاله‌ها و گزارش‌های بلند؛ اخبار کوتاه و دقیقی که می‌تواند در کانال‌ها و صفحات رسمی رسانه‌ها قرار بگیرد و مخاطبان در مدت زمان اندکی به واسطه خواندن آن‌ها آگاه شوند.
شهروندان نیز در موضوع آلودگی هوا و کاهش یا افزایش آن قطعا سهیم هستند. رسانه‌ها چگونه می‌توانند شهروندان را نسبت به این موضوع آگاه کنند؟
یکی از ارکان دموکراسی مطبوعات آزاد است. اگر مطبوعات به سمت‌وسویی حرکت کنند که بتوانند در ایفای رسالت خود موفق شوند، گام بسیار بزرگی را برداشته‌اند؛ رسالت‌هایی مثل آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی و همچنین مطالبه‌گری اجتماعی. علاوه بر این رسانه‌ها باید این فرهنگ را در بین مردم جا بیندازند که استفاده از هوای سالم یکی از حقوق شهروندی آن‌هاست و برای به دست‌آوردن آن باید تلاش کنند. اگر مردم بدانند که داشتن هوای سالم و استنشاق آن حق آن‌هاست قطعا نسبت به آن حساس‌تر می‌شوند و خودشان هم سعی می‌کنند تا برای کاهش آلودگی گام بردارند؛ برای مثال در روزهایی که آلودگی هوا افزایش می‌یابد از خانه بیرون نمی‌آیند یا سعی می‌کنند از وسایل حمل‌ونقل عمومی به جای خودروهای شخصی استفاده کنند. درواقع مردم باید بدانند که آن‌ها نیز در از بین‌بردن این وضعیت نقش دارند و سهیم هستند. رسانه‌ها اگر مطالبه‌گری را درست انجام دهند قطعا مردم نیز حساسیت ویژه‌ای نسبت به این موضوع پیدا می‌کنند.
