منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان، در گزارشی به ایسنا گفته است: «شهر اصفهان از ابتدای امسال تا ۲۵دی، ۱۷۳ روز هوای قابل‌قبول و ۱۲۸ روز هوای ناسالم پشت سر گذاشته، اما یک روز هم هوای پاک نداشته است.» و این یعنی اوج ناسالمی هوا برای شهری که نصف‌جهان می‌خوانندش.
حالا در این میان و برای توجه بیشتر دستگاه‌ها و ارگان‌های شهری به موضوع هوای پاک در اصفهان، مدیریت شهری اقداماتی انجام داده است تا عموم شهروندان آگاه شوند که چگونه می‌توان همواره در هوایی پاک و بدون آلودگی نفس کشید. صحبت‌های روز گذشته دکتر علی قاسم‌زاده در این خصوص و فعالیت‌های دیـگــر سازمـان‌هــای مربوط به شهرداری گویای این مسئله است.
کاهش ترافیک اصفهان با تکمیل دو کلان پروژه شهری
«کاهش ترافیک اصفهان با تکمیل دو کلان پروژه شهری»؛ این جمله شهردار اصفهان است که در برنامه رادیویی «صدای شهر» آن را موشکافی کرد. پروژه‌هایی که می‌تواند نبض سالم شهر را به جریان بیندازد و کلان‌شهر نصف‌جهان را از آلودگی نجات دهد. اجرای تمام و کمال خط دوم قطار شهری و رینگ چهارم، ابرپروژه‌هایی است که می‌تواند لذت آرامش را برای شهروندان به ارمغان بیاورد. علی قاسم‌زاده در این زمینه گفت: «پس از تکمیل رینگ چهارم، خودروهای سنگین وارد شهر نمی‌شوند؛ ازاین‌رو آرامش ترافیکی بیشتری در معابر شهر برقرار و میزان آلودگی هوا کاهش پیدا می‌کند.» آلودگی در شهر اصفهان علاوه بر صنایع، به تردد خودروهای سبک و سنگین در لایه‌های ورودی و خروجی شهر مربوط است. شهردار اصفهان دراین‌باره اظهار کرد: «بخشی از آلودگی هوای شهر اصفهان به صنایع اطراف و بخشی به خودروهای عبوری در سطح شهر مربوط است، در این راستا شهروندان و شهرداری می‌توانند با کمک یکدیگر به هر میزانی این آلودگی را کاهش دهند و تا حد امکان کمترین استفاده از وسیله نقلیه شخصی را داشته باشند.» اما شهرداری اصفهان در روز هوای پاک همه شهروندان را دعوت کرد تا از وسایل نقلیه عمومی به‌صورت رایگان استفاده کنند. قاسم‌زاده مطالبی در این خصوص بیان کرد: «به بهانه روز ملی هوای پاک از مردم دعوت کردیم از وسایل نقلیه عمومی برای تردد در شهر استفاده کنند و اگر فاصله بین مبدأ و مقصدشان کوتاه است به‌صورت پیاده سفر درون‌شهری خود را انجام دهند. در روز هوای پاک، مترو و اتوبوس در سطح شهر به‌عنوان یک اقدام نمادین به‌صورت رایگان به مردم خدمت‌رسانی کردند.» علاوه بر مردم، مقرر شد مدیران شهری در روز هوای پاک از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند. قاسم‌زاده درباره این مسئله هم صحبت کرد: «در کنار این اقدام از مدیران شهری دعوت کردیم از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند که استاندار و برخی از مدیران این موضوع را در دستور کار قرار دادند؛ این اقدام نقطه آغازی است تا ما مسئولان نیز تلاش کنیم برای داشتن هوایی پاک و سالم از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنیم.»
سخنان شهردار اصفهان در ادامه این برنامه با اولویت‌بندی بودجه برای بخش حمل‌ونقل پیوند خورد: «اولویت نخست بودجه سال آینده به بخش حمل‌ونقل اختصاص دارد که امیدوارم با تحقق آن، بتوانیم تا حد زیادی مشکلات این حوزه را برطرف کنیم.» قاسم‌زاده از مردم خواست با بیان نظرها و پیشنهادهایشان یاریگر خادمان خود در شهرداری باشند: «باید بدانیم گره آلودگی هوا به دست همه ما باز خواهد شد؛ بنابراین سعی کنیم تا حد امکان از خودروی شخصی استفاده نکنیم تا اصفهان شهر زندگی شود.»
حــسیـن حـــق‌شـــنــاس، مـــعـــاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان، هم در خصوص روز هوای پاک در گزارشی به ایمنا مطالبی را بیان کرد: «برای استفاده بیشتر شهروندان از سیستم حمل‌ونقل همگانی و گام برداشتن در مسیر هوای پاک، باید اقداماتی از جمله نــوســـازی، زمــان‌بـندی صحیح و تقویت ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر در برنامه‌های بلندمدت شهرداری انجام شود.» برای مدیریت شهری انجام اقدامات گوناگون در راستای داشتن هوایی پاک و سالم از ضروریات است؛ چنان‌که حق‌شناس در این خصوص صحبت کرد: «بر اساس هماهنگی‌هایی که با شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر انجام شده است، به مناسبت روز ملی هوای پاک، استفاده از وسایل حمل‌ونقل همگانی از جمله اتوبوس و مترو برای شهروندان این کلان‌شهر رایگان شد. هدف از ارائه خدمات رایگان حمل‌ونقل همگانی، تشویق شهروندان به استفاده از این وسایل برای انجام سفرهای درون‌شهری است تا کمتر از خودروهای شخصی استفاده شود و فرهنگ بهره‌گرفتن از حمل‌ونقل همگانی میان شهروندان تقویت شود. استفاده مدیران شهری از وسایل نقلیه همگانی به فرهنگ‌سازی در این زمینه کمک خواهد کرد. بر اساس‌نامه‌ای که شهردار اصفهان برای معاونان و مدیران شهرداری ارسال کرد، همگام با شهروندان، مدیران شهری نیز در روز هوای پاک از حمل‌ونقل همگانی و پاک از جمله دوچرخه استفاده کردند.»
اقدام دیگر مدیریت شهری، معاینه فنی تاکسی‌ها به‌صورت رایگان بود. حق‌شناس در این خصوص بیان کرد: «تاکسی‌هایی که قرار بوده است در دی‌ماه معاینه فنی شوند، در هفته هوای پاک از ۲۹دی تا شش بهمن بر اساس تشخیص سازمان تاکسی‌رانی به‌صورت رایگان معاینه‌شان انجام می‌شود. تعداد تاکسی‌ها و آژانس‌های شهر اصفهان حدود ۱۳ هزار دستگاه است و خودروهای عمومی پلاک “ت” پس از گذراندن یک سال و خودروهای پلاک سفید (آژانس) دو سال پس از تولید باید کارت معاینه فنی دریافت کنند. رانندگان خودروهای فعال در حوزه حمل‌ونقل عمومی پلاک “ت” با گذشت ۱۰سال پس از تولید، موظف هستند هر شش ماه یک‌بار و در مواقع خاص، سه ماه یک‌بار معاینه فنی دریافت کنند. برای فرهنگ‌سازی در زمینه هوای پاک اقداماتی در اتوبوس و مترو نیز انجام خواهد شد تا شهرداری در حیطه وظایف خود و در زمینه حمل‌ونقل به این موضوع بپردازد و در ترویج این فرهنگ گام‌های مؤثری بردارد. امیدوارم در آینده شاهد استفاده بیشتر شهروندان از سیستم حمل‌ونقل همگانی باشیم تا بتوانیم از هوای پاک بیشتر بهره ببریم؛ هر چند لازم است برای استفاده بیشتر شهروندان از سیستم حمل‌ونقل همگانی اقداماتی از جمله نوسازی، زمان‌بندی صحیح و تقویت این ناوگان در برنامه‌های بلندمدت شهرداری انجام شود و باید برای تشویق شهروندان به استفاده از سیستم حمل‌ونقل همگانی آن را تقویت کرد و بهبود بخشید. با انجام این اقدام، شهرداری به بررسی چالش‌ها و اثرات این طرح در سطح شهر می‌پردازد تا نتایج آن در طرح‌های بلندمدت استفاده شود.»
برگزاری وبینار مدیریت بهینه پسماندها با محوریت هوای پاک
اما سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان هم در این خصوص اقدامات فرهنگی را در دستور کار قرار داد. امروز وبینار روز هوای پاک با حضور مسئولان شهری و کارشناسان این حوزه برگزار می‌شود. مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان با اعلام این موضوع به مسائلی دراین‌باره اشاره کرد: «به مناسبت بیست‌و‌نهمین روز دی که به‌عنوان روز هوای پاک نام‌گذاری شده است، سازمان مدیریت پسماند در نظر دارد با همکاری اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان دوره‌ای مجازی در قالب وبینار برگزار کند. این وبینار با عنوان مدیریت بهینه پسماندها با محوریت هوای پاک، برگزار می‌شود و در آن مدرسان این حوزه، اطلاعاتی جامع درباره ارتباط میان کاهش آلودگی هوا و مدیریت اصولی پسماندها بیان خواهند کرد.»
غلامرضا ساکتی درباره محورهای این برنامه توضیح داد: «سهم پسماندهای شهری در آلودگی هوا، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در فرایند مدیریت پسماند، کاهش ریزگردها در فرایند مدیریت پسماند و مشارکت شهروندان در بازیافت و سهم آن در کاهش آلودگی محورهای مختلف این وبینار است و اساتید دانشگاه مباحث مرتبط با این محورها را به شرکت‌کنندگان ارائه می‌کنند.»
او برگزاری برنامه‌های علمی و آموزشی را با هدف آگاه‌سازی عموم و فرهنگ‌سازی در حوزه مدیریت پسماند، ضروری دانست: «اجرای این دست برنامه‌ها به طور مستمر در دستور کار سازمان قرار داشته و امید می‌رود با ترویج مباحث علمی و فرهنگی در حیطه مدیریت پسماند بتوانیم به وضعیت مطلوب‌تری در این زمینه دست یابیم که بخش زیادی از آن منوط به مشارکت شهروندی و همچنین توسعه دانش و فناوری است.»
اما صــف طــولانی مــعــاینه‌فـنی رایگان در روز هوای پاک و استقبال رانندگان از این طرح قابل‌توجه بود. روز گذشته تاکسی‌ران‌های اصفهانی از طرح معاینه فنی رایگان در روز هوای پاک استقبال کردند. یکی از تاکسی‌ران‌ها به شوخی گفت: «ای کاش هر روز روز هوای پاک باشد. در این روز به اتفاق همکاران برای معاینه فنی آمدم که به‌صورت رایگان انجام می‌شود. اگر همه رانندگان خودروهای خود را از لحاظ فنی چک کنند، هیچ‌گاه اصفهان بااین‌همه آلودگی روبه‌رو نمی‌شود. خودروی بیمار مانند انسان بیماری است که نیاز به درمان دارد و هر چقدر زمان درمان را به تعویق بیندازیم با آلودگی بیشتری در شهر روبه‌رو می‌شویم.»
یکی دیگر از رانندگان گفت: «هوای ناسالم در هر شهری مانند خوره به جـان مـردم می‌افتـد. برخی از بـیـماری‌هـا، سـکته‌های قــلبــی و مشکلات ریوی ناشی از این مسئله است. اگر رانندگان خودروهای خود را از لحاظ فنی چک نکنند، آلودگی در شهر بیداد می‌کند و گریبان همه ما را خواهد گرفت.»
استقبال شهروندان هم از وسایل نقلیه عـمومی بسـیار قابل‌توجه بود. روز گذشته شهروندان از مترو و اتوبوس به‌صورت رایگان استفاده کردند. یکی از شهروندان گفت: اگر شهرداری به‌صورت تشویقی گاهی این‌گونه طرح‌ها را اجرا کند، بسیار اثرگذار خواهد بود. ما سه ماشین در منزل داریم، اما ترجیح می‌دهم هفته‌ای دوبار از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنم؛ چون می‌دانم که این کار نه‌تنها به نفع خودم هست، بلکه به نفع شهروندان نیز خواهد بود و آلودگی در شهر کاهش پیدا می‌کند.»
یکی دیگر از شهروندان با گلایه از اینکه اتوبوس‌های برخی از خطوط دیربه‌دیر می‌آید، گفت: «من با اینکه محل کارم از خانه دور است اما به دلیل اینکه گاهی اتوبوس‌ها دیر می‌رسند، مجبورم از خودروی شخصی استفاده کنم. البته به این موضوع هم واقف هستم که استفاده از اتوبوس برای کاهش آلودگی بسیار مؤثر است؛ اما گاهی چاره‌ای نیست. از مسئولان شهری در خواست می‌کنم که اتوبوس‌های برخی از خطوط را بیشتر کنند تا ما از خودروی شخصی برای تردد استفاده نکنیم.»
