کرونا که از راه رسید، راه زندگی و کسب درآمد را برای افراد زیادی تغییر داد. حال خیلیها ماندهاند با کلی بدهی و قرض. معلوم نیست کرونا این تخریبگر بزرگ چه زمانی قصد رختبستن از اقتصاد کشور را دارد.
آژانس مسافرتی
بهمن 98 خبر شیوع گسترده ویروس کرونا در ایران منتشر شد و از آن زمان بازار گردشگری و آژانسهای مسافرتی کشور به کما رفت؛ زیرا گردشگران داخلی و خارجی سفرهای خود را لغو کردند یا به حالت تعلیق در آوردند. همچنین فعالان بازار گردشگری و آژانسهای مسافرتی معتقدند ایام تعطیل در مناسبتهای مختلف، بهترین زمانها برای کسبوکارشان محسوب میشود. اما بهترین زمان آژانسها در دو سال گذشته به دلیل ممنوعیتهای سفر، قربانی کرونا شد.
کارمند سابق یکی از آژانسهای مسافرتی در اصفهان در اینباره گفت: «شغل سابق من کار در آژانس مسافرتی بود، ولی کرونا کسبوکار امثال ما را تعطیل کرد و من ناچار به تغییر شغل شدم. این روزها مانند دورهگردها به این مکان آن مکان میروم و سوغات کرمانشاه مانند نانبرنجی و… را به فروش میرسانم.»
مشاهدات میدانی از سطح شهر نشان میدهد بیشتر آژانسهای مسافرتی تعطیل شدهاند و مابقی تنها با یکی یا دو نیروی کار فعالیت میکند.
استخرها
باشگاههای ورزشی در طول دو سال اخیر بارها به دلیل اوجگیری کرونا تعطیل شدند و مجوز بازگشایی آنها با اتمام هر پیک کرونایی صادر میشد. درمقابل استخرهای سرپوشیده از بهمن 98 تا به امروز بیشتر روزهای سال را در تعطیلی گذراندند و اکنون شاهد تعطیلی استخرها و تغییر شغل شمار زیادی از مربیان شنا در اصفهان هستیم.
به گزارش تسنیم، طبق گفتههای پیمان گرامی، رئیس هیئت شنا، شیرجه و واترپلو استان اصفهان، اوج فعالیت استخرها در تابستان است. استخرها به دلیل پیک پنجم کرونا تابستان 99 و 1400 را در تعطیلی به سربردند تا مربیان باز هم بیکار بمانند و اکنون شمار زیادی از مربیان شنا در اسنپ فعالیت میکنند.
باغ و تالارهای پذیرایی
بازار باغ و تالارهای عروسی دو دوره از سال پررونق است، ایام نوروز و اول ماههای رجب و شعبان. ولی کرونا هم ایام نوروز و هم رجب و شعبان تالارها را تعطیل کرد و یا طبق پروتکلها ظرفیت سالنها در پذیرش تعداد مهمان کاهش یافت تا برگزاری مراسم صرفه اقتصادی نداشته باشد. به گزارش ایسنا، خسرو ابراهیمینیا، رئیس اتحادیه تالارهای پذیرایی در این مورد وضعیت تالارها توضیح داد: «عملا میتوان گفت که ۸۵درصد تالارها در زمان بیماری کرونا به طور کامل بسته بودند. بیش از نیمی از تالارها هم برای تغییر شغل و کاربری جواز مراجعه کردهاند یا اصلا جوایز خود را ابطال کردند.» یکی از تالاردارهای اصفهان نیز در مورد وضعیت کسبوکار خود گفت: «حتی اگر مجوز بازگشایی هم بدهند، مردم میترسند و برگزاری مراسم در باغ یا خانه را ترجیح میدهند. من بهشخصه حتی دیگر از عهده پرداخت حقوق به نگهبان تالارم هم برنمی آیم.» بنابراین تالاردارها در دومین سال متوالی از کسب درآمد و ناکام ماندند.
شهربازی و خانههای بازی
صنف دیگری که در این دوسال اخیر بهشدت آسیب دیده و کاهش مشتریان آن به خاطر ویروس کرونا مشهود است، شهربازی و خانههای بازی است. مسئول سابق یکی از خانههای بازی در خیابان بزرگمهر اصفهان توضیح داد: «بازار شهربازی و خانه بازی تا قبل از شیوع کرونا رونق خوبی داشت و خانوادهها جهت سرگرمشدن کودکان خود، چندین بار در هفته به این امکان تفریحی مراجعه میکردند. ولی اکنون خانوادهها میترسند و درصورت بازبودن هم اجازه بازی به کودک خود در خانه بازی را نمیدهند. درعمل ما بیکار شدیم و منتظریم تا شاید کابوس این ویروس تمام شود.» از این رو همهگیری ویروس کرونا، بازار شهربازی سرپوشیده و خانههای بازی را به کسادی و حتی تعطیلی کامل کشاند.
کلاسهای آموزشی
کلاسهای آموزشی مانند زبان و فنیوحرفهای با شروع تابستان رونق میگرفت، ولی تقاضا برای آنها در دوسال گذشته به طور محسوس پایین آمده است. مدیران این مؤسسهها مجبورند کلاسها را به صورت آنلاین برگزار کنند و خانوادهها زیربار پرداخت شهریه برای کلاسهای آموزشی آنلاین نمیروند. مدیر یکی از کلاسهای زبان، در این خصوص گفت: «خانوادهها میگویند کلاس آنلاین فایده ندارد و فرزندمان چیزی در این کلاسها یاد نمیگیرد. ما هم بسیاری از کلاسها را تعطیل کردیم چون هنرجو نداریم. خیلی از همکاران من حتی آموزشگاه خود را جمع کردند و ملک خود را اجاره دادهاند تا شاید از طریق اجارهبهای ملک، درآمدی کسب کنند.»
سرویس مدارس
گزارشهای میدانی نشان میدهد بسیاری از آژانسهای مربوط به سرویس مدارس سال گذشته تعطیل شدند، زیرا دانش آموزان با آنلاینشدن مدارس نیازی به سرویس ندارند.
مدیر سابق یکی از آژانسهای سرویس مدارس، در اینباره گفت: «سال 98 نزدیک به 120 سرویس داشتیم و خانوادههای زیادی از این طریق امرارمعاش میکردند. ولی سال 99، 120 سرویس به 20 سرویس رسید و سال 1400 آژانس را تعطیل کردم و خودم هم در اسنپ کار میکنم.»
کرونا و آنلاینشدن مدارس افراد زیادی را بیکار کرد و گزینه جایگزینی هم برای سرویسهای مدارس وجود ندارد.
کارگاه دوزندگی فرم مدارس
آنلاین شدن مدارس علاوه بر سرویس مدارس، کارگاههای دوزندگی فرم مدارس را هم به تعطیلی کشاند. زمانی در یک کارگاه دوزندگی فرم و روپوش مدارس بیش از 10 نفر هم فعالیت میکرد. البته کار این کارگاهها فصلی بود، ولی گاهی درآمد یک فصل آنها جوابگوی مخارج سال یک خیاط بود. طبق اخبار منتشرشده و تصمیمگیریهای ستاد مقابله با کرونا احتمال برگزاری سال تحصیلی جدید به صورت حضوری پایین است و همین مسئله خیاطهای فرم و روپوش مدارس را در دومین سال تحصیلی از کسب درآمد ناکام گذاشت. البته گزارشهای منتشر شده نشان میدهد خیاطها برای جبران زیان ناشی از لباس فرم، ماسکهای یکبار مصرف عرضه میکنند.
اغذیهفروشی
زمانی در هر خیابان نصفجهان دستکم یکی دو رستوران و فستفودی به چشم میخورد. محدودیتهای مقابله با کرونا حکم میکند رستورانها، کافی شاپها، مراکز تهیه، تولید و طبخ مواد غذایی و خوراکی خدمات خود را به صورت بیرونبر ارائه دهند. از طرفی مردم مانند سابق و بدون ترس از ابتلا به کرونا برای سرو غذا و خوراکی به رستورانها مراجعه نمیکنند.
مشاهدههای میدانی از کاهش تعداد رستوران فستفودیهای شهر حکایت میکند و این روزها نهتنها در هر خیابان یک رستوران وجود ندارد، بلکه تعداد رستورانها در مراکز خرید شلوغ مانند سیتیسنتر سپاهانشهر، چهاربــــاغ پایین و… نیز آب رفته است.