گروه هفت قدرت صنعتی جهان که به دلیل نابرابری و بی‌‌عدالتی در دسترسی به واکسن با خشم و انتقادات گسترده مواجه شده است، در جریان نشستی که آخر هفته گذشته در بریتانیا برگزار شد، متعهد شد که حجم کل واکسن‌‌های اهدایی خود را از 130 میلیون دوزِ وعده داده شده در ماه فوریه به بیش از یک میلیارد دوز افزایش دهد.
درحالی‌‌که مردم در بسیاری از کشورهای غنی، در نتیجه بالا رفتن نرخ واکسیناسیون ملی، تا حدی به شرایط عادی بازگشته‌‌اند اما واکسن کرونا همچنان در بخش‌‌های فقیرتر جهان بسیار کمیاب و نادر است. بانک جهانی عدم توازن و ناهماهنگی بین کشورهای گروه هفت و ملت‌‌های کم‌‌درآمد را در زمینه حجم دوز واکسن ارائه‌‌شده، 73 به یک تخمین زده است.
حجم بزرگی از واکسن‌‌های اهدایی گروه هفت، از طریق کوواکس، مجموعه‌‌ای جهانی که مسئولیت آن حصول اطمینان از توزیع عادلانه و منصفانه واکسن در جهان است، ارائه خواهد شد و در اختیار کشورهای فقیرتر قرار خواهد گرفت. کوواکس که به‌‌طور مشترک توسط سازمان جهانی بهداشت، «اتحاد جهانی برای واکسن و ایمن‌سازی» (GAVI) و «ائتلاف برای نوآوری در حوزه آمادگی برای اپیدمی» (CEPI) مدیریت می‌‌شود تا اینجای کار توانسته است بیش از 87 میلیون دوز واکسن را به 131 کشور جهان ارسال کند که البته بسیار کمتر از آن میزانی است که پیش‌‌بینی می‌‌شد.
سازمان جهانی بهداشت می‌‌خواهد که تا زمان برگزاری نشست بعدی گروه 7 در آلمان در سال آینده، حداقل 70 درصد از جمعیت جهان واکسینه شده باشند. تدروس گفت: «برای انجام دادن این کار ما به 11 میلیارد دوز واکسن نیاز داریم. گروه هفت و گروه بیست می‌‌توانند کاری کنند که این اتفاق رخ دهد.»
اما سازمان خیریه پزشکان بدون مرز تردیدهایی را در این خصوص مطرح کرد که آیا واقعاً گروه هفت تا چه حد در زمینه دنبال کردن توزیع عادلانه واکسن در جهان صادقانه و با خلوص نیت عمل می‌‌کند. هیو یوانکیونگ، یکی از اعضای این سازمان، گفت: «ما باید شاهد شفافیت بیشتری در ارتباط با رقم واقعی دوز واکسن‌‌های اهدا شده باشیم و اینکه دقیقاً چقدر طول خواهد کشید تا وعده‌‌های آن‌‌ها تأثیرات واقعی خود را نشان دهد و به دسترسی همگان به واکسن منتهی شود.»
علاوه بر به اشتراک گذاشتن واکسن با کشورهای کم‌‌درآمد، برنامه گروه هفت برای مقابله با پاندمی شامل تعهداتی به‌منظور جلوگیری از بروز همه‌‌گیری‌‌های بعدی در آینده نیز می‌‌شود، ازجمله کوتاه کردن قابل‌‌ملاحظه زمان لازم برای تهیه و تأیید واکسن و رساندن آن به کمتر از 100 روز، تقویت و تحکیم ساختارهای مورد نیاز برای دیده‌‌بانی و نظارت بر شرایط در سطح جهان و همچنین تقویت سازمان جهانی بهداشت.
اما مشاهده‌‌گران گفته‌‌اند که در آمادگی و تمایل گروه هفت برای به سرانجام رساندن این وعده‌‌ها به‌‌خصوص در مورد نکته آخر تردید دارند. ایونا کیکبوش، مدیر مرکز جهانی بهداشت در ژنو، در توئیتی نوشت: «من وقتی این مسئله را باور خواهم کرد که میزان کمک‌‌ها به سازمان جهانی بهداشت افزایش پیدا کند.»
دیگران نیز بر لزوم حل‌‌وفصل هرچه سریع‌‌تر موضوع حق ثبت اختراع و مالکیت معنوی واکسن‌‌های کووید تأکید کردند تا بتوان بدین وسیله تولید را افزایش داد. مذاکرات تمام و کمال در راستای تعلیق احتمالی حق مالکیت معنوی برای واکسن‌‌های کووید و همچنین دیگر لوازم و تجهیزات پزشکی مورد نیاز برای مقابله با همه‌‌گیری کرونا، پس از ماه‌‌ها بحث‌‌وجدل‌‌های فراوان، به‌‌تازگی در سازمان تجارت جهانی آغاز شده است.
ماكس لاوسون، یکی از مسئولان ارشد سازمان امدادرسانی آكسفام گفت که رهبران گروه هفت «اظهار می‌‌کنند که می‌‌خواهند جهان را تا پایان سال آینده واکسینه کنند اما اقدامات آن‌‌ها نشان می‌‌دهد که به محافظت کردن از امتیاز انحصاری و حق ثبت اختراع غول‌‌ها و کمپانی‌‌های بزرگ دارویی بیشتر اهمیت می‌‌دهند.»
دیدبان حقوق بشر نیز با این نظر موافق است و آرونا کاشیاپ، مشاور ارشد این سازمان در زمینه کسب‌‌وکار و حقوق بشر، گفت: «تمرکز کردن روی واکسن و اهدای خیرخواهانه آن کافی نیست. متأسفانه اکنون وضعیت این‌‌گونه است که شاهد شکست گروه هفت در حمایت و پشتیبانی روشن و بدون ابهام از لغو موقتی قوانین مربوط به حق مالکیت معنوی در جهان هستیم.»
سازمان جهانی بهداشت و شرکای آن همچنین بر نیاز شدید و حیاتی به بودجه و سرمایه بیشتر برای غلبه بر همه‌‌گیری کرونا تأکید کردند. در سال جاری همچنان به بیش از 16 میلیارد دلار نیاز است تا بتوان سرمایه کامل برای پشتیبانی از تلاش‌‌ها به‌منظور سرعت بخشیدن به تولید واکسن‌‌های کووید و نیز دیگر امکانات لازم برای تشخیص و درمان این بیماری را تأمین کرد و همچنین شرایط دسترسی همگان به این منابع را فراهم آورد. به گفته مایکل رایان، مدیر اورژانس سازمان جهانی بهداشت، این رقم کمتر از یک درصد از هزینه‌‌های دفاعی سالانه در جهان را تشکیل می‌‌دهد. او همچنین اضافه کرد: «مطمئناً ما می‌‌توانیم تقبل کنیم که تنها یک درصد از این هزینه‌‌ها را برای نجات دادن جان انسان‌‌ها و پایان دادن به این پاندمی صرف کنیم.»
این مطلب ترجمه مقاله‌‌ای است با عنوان “Coronavirus outpacing vaccine effort, says WHO, after G7 doses pledge” که در تاریخ 15 ژوئن 2021 در وب‌‌سایت گاردین (theguardian.com) منتشر شده است.
